શાંતિલાલનો જન્મ 7 ડિસેમ્બર 1921ના રોજ ગુજરાતના ચાણસદ ગામમાં થયો હતો. તેમના માતા-પિતા, મોતીભાઈ અને દિવાળીબેન પટેલ શાસ્ત્રીજી મહારાજના શિષ્ય અને અક્ષર પુરુષોત્તમ આસ્થાના અનુયાયીઓ હતા.મોતીભાઈ અને દિવાળીબેન બંને હરિભગત હતા. દિવાળીબેનના પરિવારનો સ્વામિનારાયણ ભગવાન સાથેનો સંબંધ ભગતજી મહારાજના સમય સુધી વિસ્તર્યો હતો. શાસ્ત્રીજી મહારાજે પ્રમુખ સ્વામીના જન્મ સમયે આશીર્વાદ આપ્યા હતા અને કહ્યું હતું કે, “આ બાળક અમારું છે, જ્યારે યોગ્ય સમય આવે ત્યારે કૃપા કરીને અમને આપજો. પ્રમુખ સ્વામી સંન્યાસી બન્યા તે પહેલાંના સત્તર વર્ષ તેમણે ઘરે વિતાવ્યા હતા, તેમાંથી શાંતિલાલને માત્ર છ વર્ષ શાળામાં જવાની તક મળી હતી. જેમ-જેમ તેઓ મોટા થયા, તેમ-તેમ શાંતિલાલ તેમના પરિવારના ખેતરમાં કામ કરીને તેમના પરિવારને ટેકો આપતા હતા.
કિશોરાવસ્થામાં, શાસ્ત્રીજી મહારાજ સાથે શાંતિલાલનું બંધન ગાઢ બન્યું, કારણ કે 7 નવેમ્બર 1939 ના રોજ, જ્યારે શાંતિલાલ સત્તર વર્ષના હતા, ત્યારે તેમને તેમના ગુરુ, શાસ્ત્રીજી મહારાજ તરફથી એક પત્ર મળ્યો, જેમાં તેમને સાધુવાદમાં જોડાવાનું કહેવામાં આવ્યું. તેમના માતા-પિતાએ તેમની પરવાનગી અને આશીર્વાદ આપ્યા, અને શાંતિલાલ તે દિવસે શાસ્ત્રીજી મહારાજ અને તેમના સાધુઓ સાથે રહેવા માટે ઘર છોડી ગયા.
શાસ્ત્રીજી મહારાજે 22 નવેમ્બર 1939 ના રોજ અંબાલી વાલી પોળ, અમદાવાદ ખાતે શાંતિલાલ પ્રાથમિક દીક્ષા, કાઉન્સિલર દીક્ષાની શરૂઆત કરી અને તેમનું નામ શાંતિ ભગત રાખ્યું. સાધુ તરીકે દીક્ષા લીધા પછી, તેઓ 1940 માં નારાયણસ્વરૂપદાસ સ્વામી બન્યા. તેઓ તેમની જન્મજાત નમ્રતા, સાચી સેવા, તપસ્યા અને લોકોના કલ્યાણ માટે નિઃસ્વાર્થતા માટે બધાના પ્રિય હતા. વર્ષ 1950માં માત્ર 28 વર્ષની ઉંમરે BAPSસ્વામિનારાયણ સંસ્થાના પ્રમુખ બન્યા.
1971 માં બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજના અનુગામી તરીકે તેમણે ગુરુપદ ધારણ કર્યું ત્યારથી, તેઓ અસંખ્ય લોકો માટે આધ્યાત્મિક પ્રેરણા બની ગયા છે અને અસંખ્ય અન્ય લોકોના જીવનમાં આધ્યાત્મિક પ્રેરણાનો સંચાર કર્યો છે. ‘બીજાના ભલામાં તમારું ભલું…!’ આ સૂત્ર સાથે તેઓ પોતાનું સમગ્ર જીવન વિવિધ સમાજસેવાના કાર્યોમાં સમર્પિત કરીને અસંખ્ય લોકોના તારણહાર બન્યા.
આજીવન પ્રવાસી જાહેર સેવા હોવાથી, તેમણે સતત 17,000 થી વધુ ગામડાઓ અને શહેરોની મુલાકાત લીધી. અક્ષરધામ જેવા વિશ્વ-પ્રસિદ્ધ સંસ્કૃતિ કેન્દ્રો ઉપરાંત, તેમણે વિશ્વભરમાં 1,100 થી વધુ મંદિરો અને સંસ્કૃતિના શાશ્વત સ્મારકો અને જાહેર સેવા કેન્દ્રોની સ્થાપના કરી. અનંત આત્માઓના કલ્યાણ માટે શ્રી પરમ પૂજ્ય પ્રમુખસ્વામી મહારાજ B.A.P.S. સ્વામિનારાયણ મંદિર સારંગપુર ખાતે સંવત 2072 ના શ્રાવણ સુદ દસમનું તા. 13 ઓગસ્ટ. અક્ષરધામ ગમન 2016 ના દિવસે સાંજે 6-00 કલાકે.