નેહરુ અને મોદીના નામે રેકોર્ડ પરંતુ સરકારમાં કેટલો તફાવત છે, જાણો

નરેન્દ્ર મોદી સતત ત્રીજી વખત દેશના વડાપ્રધાન બનીને દેશના પ્રથમ વડાપ્રધાન પંડિત જવાહર લાલ નેહરુના રેકોર્ડની બરાબરી કરી રહ્યા છે તેની ઘણી ચર્ચા છે. સર્વત્ર એવો ઘોંઘાટ છે કે નરેન્દ્ર મોદી દેશના બીજા એવા નેતા છે જે સતત ત્રીજી વખત દેશના વડાપ્રધાન તરીકે ચૂંટાયા છે. અહીં આપણે જવાહરલાલ નેહરુ અને નરેન્દ્ર મોદી વગેરેની ત્રણ સરકારોના મંત્રીમંડળની તુલના કરવાનો પ્રયાસ કરીએ છીએ, જેથી છેલ્લા 62 વર્ષમાં કેટલો તફાવત આવ્યો છે. જે બે નેતાઓની સરખામણી કરવામાં આવી રહી છે તેમની સરકારમાં શું તફાવત છે?

ચાલો વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના ત્રીજા કાર્યકાળની શરૂઆત કરીએ, એટલે કે મોદી 3.0 નરેન્દ્ર મોદીએ 9 જૂને સાંજે 7.15 વાગ્યે વડાપ્રધાન તરીકે શપથ લીધા. તેમની સાથે 71 મંત્રીઓએ પણ શપથ લીધા હતા. આ વખતે તેમની કેબિનેટ તેમની અગાઉની બે સરકારો કરતાં વધુ વધી છે. હવે વાત કરીએ પંડિત જવાહર લાલ નેહરુની. 1947માં જ્યારે દેશ આઝાદ થયો ત્યારે તેમને પ્રથમ રાષ્ટ્રીય ગઠબંધન સરકારની બાગડોર સોંપવામાં આવી. આ પછી, 1951-52માં દેશમાં પ્રથમ સામાન્ય ચૂંટણીઓ યોજાઈ હતી. પંડિત નેહરુએ દેશની પહેલી જ ચૂંટણીમાં પૂર્ણ બહુમતી સાથે સરકાર બનાવી. જે બાદ 1956 અને 1962ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં દેશના વડાપ્રધાન બનવાની તેમની સફર ચાલુ રહી.

અમારો પ્રયાસ એ છે કે ત્રણ સરકારો અથવા દેશના આ બે શક્તિશાળી નેતાઓના મંત્રાલયોની સરખામણી કરીએ અને એ જાણવાનો પ્રયાસ કરીએ કે બંને સરકારોના સ્વભાવમાં કેટલો તફાવત છે.

નેહરુ સરકાર 1(1952):- મંત્રીઓની સંખ્યા- 20 કેબિનેટ મંત્રીઓ 14, કેબિનેટ દરજ્જા સાથે 4, નાયબ મંત્રીના દરજ્જા સાથે 02,

નેહરુ સરકાર 2(1957):- મંત્રીઓની સંખ્યા- 37 કેબિનેટ મંત્રી 12, રાજ્ય મંત્રી 14, નાયબ મંત્રી 11

નેહરુ સરકાર 3(1962):- મંત્રીઓની સંખ્યા – 21 કેબિનેટ મંત્રી 16, રાજ્ય મંત્રી 5

મોદી સરકાર 1(2014):- મંત્રીઓની સંખ્યા – 45 કેબિનેટ મંત્રી 23, રાજ્ય મંત્રી (સ્વતંત્ર હવાલો) 10, રાજ્ય મંત્રી 12

મોદી સરકાર 2 (2019):- મંત્રીઓની સંખ્યા- 50 કેબિનેટ મંત્રી, રાજ્ય મંત્રી 12, રાજ્ય મંત્રી (સ્વતંત્ર હવાલો) 14, રાજ્ય મંત્રી 11

મોદી સરકાર 3.0(2024):- મંત્રીઓની સંખ્યા – 71 (શપથ ગ્રહણમાં પ્રથમ મંત્રીમંડળની સંખ્યા)

કેબિનેટ મંત્રીઓ રાજ્ય મંત્રી 30, રાજ્ય મંત્રી (સ્વતંત્ર હવાલો) 05, રાજ્ય મંત્રી 36

જો આપણે બંને નેતાઓની સરખામણી કરીએ તો નેહરુની કેબિનેટમાં શિક્ષણનું સ્તર મોદી કેબિનેટ કરતાં સારું હતું. નેહરુની ત્રણ સરકારોની કેબિનેટમાં કોઈપણ મંત્રીનું શિક્ષણ સ્નાતક કરતા ઓછું નહોતું. તે જ સમયે, મોદી સરકારના ત્રણેય મંત્રીમંડળમાં 18% મંત્રી એવા છે જેમણે 10 થી 12 સુધીનો અભ્યાસ કર્યો છે.